Zadanie „RatujMY zabytki- sos dla małej architektury sakralnej” zrealizowane przez Stowarzyszenie Przyjaciół Wolborza
Dofinansowano w ramach programu Narodowego Instytutu Dziedzictwa – Wspólnie dla Dziedzictwa.
Wstęp
Stan dotychczasowych badań dotyczących małej architektury sakralnej położonej na terenie Gminy Wolbórz przedstawia się nader skromnie. Tym bardziej cenne są opracowania lokalne, poruszające choć w małej części omawianą tematykę. Z danych urzędu Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Łodzi wynika, iż „żadna z kapliczek znajdujących się na terenie gminy Wolbórz nie jest wpisana do rejestru zabytków, jednakże 9 z nich figuruje w wojewódzkiej ewidencji zabytków”.
Pamięć ludzka szybko ginie. Konsumpcjonizm wypiera z ludzkiej świadomości indywidualnej i zbiorowej wartości duchowe takie jak wiara, tradycja czy tożsamość narodowa i środowiskowa. Dzisiejsza kultura z coraz częściej tworzoną przez ludzi wyimagi-nowaną przestrzenią wirtualną, zabija potrzebę człowieka bycia u siebie, w otoczeniu, w którym przyszło mu żyć, poszukiwania sacrum, kultywowania i chronienia rodzinnych oraz narodowych wartości.
A wartościami tymi nie tylko w wymiarze materialnym ale i duchowym są między innymi kapliczki i krzyże, niegdyś święte znaki naszej wiary, dziś często nie zauważane i nie znane nawet przez potomków tychże fundatorów. Niestety przekaz historyczny załamał się na skutek zmian społecznych i kulturowych, które spowodowały że przerwana została międzypokoleniowa transmisja pamięci zbiorowej. Nieutrwalona na piśmie czy innych nośnikach pamięć o kapliczkach i krzyżach znad Wolbórki, Moszczanki i Pilicy niknie pozostawiając co najwyżej fragmentaryczne ślady i informacje. Dlatego więc autorzy niniejszego projektu postanowili zmierzyć się z takim właśnie problemem badawczym i edukacyjnym, chcąc tym samym uchronić od zapomnienia cenne dziedzictwo małej architektury sakralnej na terenie Gminy Wolbórz.
Mapa interaktywna
Mapa szczegółowa
15 najciekawszych obiektów
Waloryzacja i wytypowanie 15 najciekawszych obiektów. Lista obiektów małej architektury sakralnej zasługującej na ochronę w postaci wpisu do gminnej ewidencji zabytków.
Szczegóły w karcie obiektu.
Raport
O programie
Program „RatujMY zabytki – SOS dla małej architektury sakralnej” na terenie gminy Wolbórz, powstał z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Wolborza. Program realizowany na taką skalę, jest unikalnym w skali całego województwa łódzkiego, jak i naszego kraju. Dziedzictwo małej architektury sakralnej jest nierozerwalnie związane z losami naszej ojczyzny, regionu czy najbliższej okolicy. Dziedzictwo to podkreśla i opowiada o naszej wierze, historii, obrzędowości i obyczajowości. Wartości te są szczególne ważne dzisiaj, w dobie zatracania własnej tożsamości, w dobie epoki konsumpcjonizmu… Pełna inwentaryzacja małej architektury sakralnej w terenie, daje jedyną prawdziwą odpowiedź na temat stanu i liczby posiadanych zasobów, poznania ich historii, kultu i kultyczności związanych z tymi obiektami. Te wszystkie dane uzyskane w terenie, podczas prac studyjnych, czy wywiadów z mieszkańcami posłużyły do opracowania wniosków badawczych, a dalej do waloryzacji i wytypowania 15 najcenniejszych obiektów, które zasługują do wpisu do gminnego rejestru zabytków. Po tak zaawansowanych badaniach i ich opisie/wnioskach – został czas na wykonanie i montaż tabliczek informacyjnych na wytypowanych obiektach, wykonanie wystawy fotograficznej, prelekcje i spotkania z młodzieżą i mieszkańcami gminy Wolbórz.
Program realizowany był w następujących etapach:
-
Program realizowany był w następujących etapach:
-
Gromadzenie źródeł historycznych.
-
Inwentaryzacja wszystkich obiektów małej architektury sakralnej na terenie Gminy Wolbórz.
-
Przedstawienie raportu z inwentaryzacji.
-
Waloryzacja i wytypowanie 15 najciekawszych obiektów.
-
Wykonanie tabliczek do 15 wytypowanych kapliczek na terenie Gminy Wolbórz.
-
Spotkania i prelekcje z młodzieżą szkolną, mieszkańcami Gminy.
-
Wystawa fotograficzno – dokumentalna wraz ze spotkaniem autorskim.
Wolbórz