Andrzej Budzyński, Janusz Gmitruk
Pamiętniki Nowego Pokolenia Chłopów Polskich: materiały konkursowe, tom VII
Warszawa 2000,
Stron: 317,
ISBN: 83-905337-9-0

Niniejszy tom obejmuje tylko dwa pamiętniki, jednak są to dzieła szczególne.
Pierwszy z nich, autorstwa Ryszarda Głaza, właściwie nie jest klasycznym pamiętnikiem, bowiem niezwykle mało znajdujemy w nim informacji autobiograficznych w potocznym rozumieniu. To raczej swoista monografia historyczno-etnograficzna lubelskiej wsi i jej mieszkańców, spisana retrospektywnie przez autora, który w niej się urodził i mieszkał przez początkowe kilkanaście lat swego życia, a teraz opisuje jej dzieje i sposób bytowania z nostalgią, ale też troską o dziś i jutro rodzinnej wsi. Znaleźć tu można wiele cennych opisów obyczajów, pracy, rozrywki, przesądów i zabobonów, a także wnikliwych a niepozbawionych złośliwości obserwacji charakteryzujących mentalność ówczesnych mieszkańców Kolonii Czysta Dębina.
Drugi, bardzo obszerny pamiętnik Jana Jurczaka, niezwykły jest z kilku powodów. Nade wszystko składa się z dwu różnych, nie przystających do siebie tak zawartością, jak formą literacką, części. Pierwsza z nich to opis niezwykle ciężkich kilkunastu początkowych lat życia autora w zapadłej wsi podgórskiej leżącej na pograniczu ziemi przemyskiej i ziemi sanockiej. Część druga pamiętnika to opis drogi, jaka przebył autor, który niezwykłym wysiłkiem, ogromną pracą i uporem osiągnął niebywały awans.